Photos: Mirka Koutsouri


When the ear tells the eye where to look 
30/04/2023
A project by LLC
Off-site at Asomatos, Limassol (34.634180, 32.961494)
Hosted by Morir Soñando
Poster designed by Nikos Stephou

ENG

LLC (Emiddio Vasquez & Peter Eramian) invite you to Asomatos, Limassol, to encounter a concrete sculptural environment cast in-ground and extracted on site, amongst the orange grove trees of Morir Soñando. Following multiple collaborations since 2016, this is their first land work together as LLC, introducing a new framework for their joint research and practice endeavors.

Morir Soñando (“to die, dreaming”) is a Dominican orange juice beverage, after which the project space is named. Initiated by Penelope Vasquez Hadjilyra, this gathering space exists within an orange grove where several sound events and happenings have taken place. The land itself was originally lent to Michalis Hadjilyra, as part of a temporary arrangement for refugee farmers who lost their land in Morfou after the 1974 war, and is located a stone’s throw away from the official borders of Akrotiri military base, United Kingdom.

Ahead of World War II, large concrete acoustic mirrors were built across the coasts of Great Britain as early warning devices, in order to detect incoming enemy aircraft by the sound of their engines. Part of a more general development in acoustic defense and radio detection, the latter of which led to the invention of radar and, in turn, rendered these megalithic structures obsolete and into monuments to the power of listening and eavesdropping.

‘When the ear tells the eye where to look’ interweaves histories of the land, heritage and colonialism to resuscitate alternative modes of listening. LLC presents an environment of ritual, tributing the ear and grounding the act of listening as more than just passive auditory perception, towards deep listening as a social practice that mirrors what Ivan Illich calls “tools for conviviality”. With fragments of broken Cypriot ceramic money-banks – a saving habit of older generations – used to suspend the rebar and then congealed into the concrete sculptures, further suspending the current logics of value production, exchange and extraction.

Drawing on a complex and entangled history of transmission in Cyprus, with foreign actors playing a critical role, ‘When the ear tells the eye where to look’, is further complexified during its sound activation. Discovered by radio amateur enthusiasts, the seemingly naive leitmotif from the English folk song “The Lincolnshire Poacher” is sampled directly from a covert transmission operation that took place from the mid-1960’s to 2008 at RAF Akrotiri’s number station, during which encoded messages of simple, nonsensical number sequences were used, allegedly, by the British Secret Intelligence Service to communicate with their agents.

By way of inversion, the space is further sonically activated through a transmission of a rereading of numbers found in the notebook of late Michalis Hadjilyra, containing the calculated and documented amounts of water used for the orange grove; contrasting numbers of war with a commitment to the land and regeneration, whilst remaining critically attentive to the soft reflections and interferences of those transmissions.


GR

Οι LLC (Emiddio Vasquez & Peter Eramian) σας προσκαλούν στον Ασώματο στη Λεμεσό, για να συναντήσετε ένα τσιμεντένιο γλυπτό περιβάλλον που έχει χυθεί στο υπέδαφος, εξορύχθηκε επί τόπου και βρίσκεται ανάμεσα στους πορτοκαλεώνες του Morir Soñando. Μετά από τις πολλαπλές συνεργασίες τους από το 2016, αυτή οδήγησε και στο πρώτο τους γήινο έργο που εισάγει ένα νέο πλαίσιο για μελλοντικές κοινές ερευνητικές και πρακτικές συνεργασίες.

Το Morir Soñando ("να πεθαίνεις, ονειρεύοντας") είναι ένα δομινικανικό ποτό με χυμό πορτοκαλιού, από το οποίο πήρε το όνομά του ο χώρος που φιλοξενεί το έργο. Με πρωτοβουλία της Penelope Vasquez Hadjilyra, αυτός ο εναλλακτικός χώρος σύναξης βρίσκεται μέσα σε ένα πορτοκαλεώνα όπου έχουν πραγματοποιηθεί διάφορες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Η ίδια η γη παραχωρήθηκε αρχικά στον παππού της Μιχάλη Χατζηλύρα, ως μέρος μιας προσωρινής διευθέτησης για πρόσφυγες αγρότες που έχασαν την περιουσία τους στη Μόρφου μετά τον πόλεμο του 1974, και βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τα επίσημα σύνορα της στρατιωτικής βάσης Ακρωτηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου.

Πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, στις ακτές της Μεγάλης Βρετανίας κατασκευάστηκαν μεγάλα τσιμεντένια ακουστικά κάτοπτρα ως συσκευές έγκαιρης προειδοποίησης, προκειμένου να ανιχνεύουν εισερχόμενα εχθρικά αεροσκάφη από τον ήχο των κινητήρων τους. Υπήρξε μέρος μιας γενικότερης εξέλιξης στην ακουστική άμυνα και την ανίχνευση μέσω ραδιοφώνου, η οποία οδήγησε στην εφεύρεση του ραντάρ και ως επακόλουθο κατέστησε αυτές τις μεγαλιθικές δομές ως απαρχαιωμένες και αθέλητα μνημεία της δύναμης της ακρόασης και της υποκλοπής.

«Όταν το αυτί λέει στο μάτι πού να κοιτάξει» συνυφαίνει ιστορίες της γης, της κληρονομιάς και της αποικιοκρατίας για να αναζωογονήσει εναλλακτικούς τρόπους ακρόασης. Οι LLC παρουσιάζουν ένα τελετουργικό περιβάλλον, αναδεικνύοντας το αυτί και ενισχύοντας την αίσθηση της ακοής ως κάτι περισσότερο από παθητική ακουστική αντίληψη οδηγώντας προς τη βαθιά ακοή ως κοινωνική πρακτική που αντικατοπτρίζει αυτό που ο Ίβαν Ίλιτς αποκαλεί "εργαλεία για την καλή ζωή". Με θραύσματα σπασμένων κυπριακών κεραμικών κουμπαράδων–μια συνήθεια αποταμίευσης των παλαιότερων γενεών–χρησιμοποιούμενα για να στηρίξουν τις μπετόβεργες της κατασκευής και στη συνέχεια να ενσωματώνονται με τα τσιμεντένια γλυπτά, αναστέλλοντας περαιτέρω τη σημερινή λογική της αξίας παραγωγής, ανταλλαγής και εξόρυξης.

Αντλώντας από μια σύνθετη και περίπλοκη ιστορία μετάδοσης στην Κύπρο, με ξένους παράγοντες να διαδραματίζουν ένα κρίσιμο ρόλο, το έργο «Όταν το αυτί λέει στο μάτι πού να κοιτάξει», περιπλέκεται περαιτέρω κατά τη διάρκεια της ηχητικής ενεργοποίησής του. Η φαινομενικά αφελής μελωδία από το αγγλικό λαϊκό τραγούδι "The Lincolnshire Poacher" που ανακαλύφθηκε από τους ερασιτέχνες λάτρεις του ραδίου, προέρχεται απευθείας από μια μυστική επιχείρηση μετάδοσης που έλαβε χώρα από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 έως το 2008 στον σταθμό αριθμών της RAF Ακρωτηρίου, κατά τη διάρκεια της οποίας κωδικοποιημένα μηνύματα απλών ακολουθιών αριθμών χρησιμοποιήθηκαν, σύμφωνα με ισχυρισμούς, από τη βρετανική μυστική υπηρεσία πληροφοριών για να επικοινωνούν με τους πράκτορές τους.

Αντιστρέφοντας τους όρους, ο χώρος ενεργοποιείται περαιτέρω ηχητικά με την μετάδοση μιας επανανάγνωσης αριθμών που βρέθηκαν στο σημειωματάριο του αείμνηστου Μιχάλη Χατζηλύρα, που περιέχει τις υπολογισμένες και τεκμηριωμένες ποσότητες νερού που χρησιμοποιήθηκαν για τον πορτοκαλεώνα. Οι αριθμοί των πολέμων αντιπαραβάλλονται με αυτούς που σχετίζονται με τη δέσμευση προς τη γη και την αναγέννησή της, προσκαλώντας μας να παραμένουμε πολύ προσεκτικοί στις αντανακλάσεις και παρεμβολές των μεταδόσεών τους.