As a maker, Leontios Toumpouris gathers earthly elements, such as clay and pigment or iron and leather, and combines them with alchemy as his reference. As a speculative linguist, he is building a lexicon of material, shape and form, a language not confined to a page. As an editor, he is developing techniques to generate, harness and interpret the responses of those who encounter his work.

The objects he produces are fine calligraphic metal structures, perhaps a kind of writing in themselves; or ceramic forms made of layered clay, kneaded by hand, sliced in half, and opened to the viewer as if to be inspected for truth or omen, with Toumpouris acting as a haruspex*; or leather straps incised with marks that allude to a language which remains illegible. Toumpouris’ lexicon is offered up publicly. It uses the past to signpost the future, reminds the contemporary viewer of lost knowledge and forgotten possibilities, it emerges from roots that – once re-located and re-interpreted – will burrow deeper, and re-enchant our vocabulary and open up its potential.

Toumpouris utilizes the exhibition space to share and listen for responses, so he can learn and guide his process onwards. The encounters provide a layer of gloss on the work: materially, like a glaze on ceramic; or more esoterically, like a commentary on a manuscript.

‘Glossed’ ceramics can be traced to the earliest of human times, when clay was dug, refined, moulded, and preserved by heat and glaze; while in written form, ‘glosses’ are found in manuscripts and books produced before the invention of printing press. Manuscripts in these times were akin to artworks today, unique artefacts, produced by recognised calligraphers and illustrators to be revered and protected. A respected scholar would add a ‘gloss’ of text and images to the margins and between the lines of an original text, a commentary to steer interpretation or aid understanding. If the manuscript was copied, it’s likely the gloss would be copied too, and even added to.

Toumpouris is rekindling the accumulative process of learning, recognising that the act of making solves practical problems, such as how to forge metal and fire clay, but also that these acts can tap into other knowledge that has slipped out of use. As the audience, we are invited to provide commentaries and glosses, because Toumpouris recognises that his solitary production needs the animation of other voices, for the benefit not just of the artist, but for all of us.

*Haruspex: In Ancient Rome, a person trained to inspect the entrails of sacrificed animals for signs relating to the future.

Lesley Young
Independent curator and Programme Co-ordinator at Edinburgh Sculpture Workshop

Περί γυαλάδας

Ως δημιουργός, ο Λεόντιος Τουμπουρής συλλέγει γήινα στοιχεία, όπως πηλό και χρωστικές ουσίες, σίδερο και δέρμα τα οποία συνδέει έχοντας ως αναφορά την αλχημεία. Ως ένας εναλλακτικός (speculative) γλωσσολόγος, εικάζει ένα λεξικό υλικών, σχημάτων και φορμών, πλάθοντας μια γλώσσα που δεν περιορίζεται στον γραπτό λόγο. Ως αναθεωρητής (editor), αναπτύσσει τεχνικές που παράγουν, αξιοποιούν και ερμηνεύουν τις αντιδράσεις του κοινού όταν έρχεται σε επαφή με τη δουλειά του.

Τα αντικείμενα που δημιουργεί είναι κομψές, καλλιγραφικές μεταλλικές κατασκευές – ίσως αποτελούν από μόνες τους ένα είδος γραφής – ή κεραμικές φόρμες καμωμένες από στρώματα πηλού, ζυμωμένες στο χέρι, κομμένες στη μέση και κατακερματισμένες μπροστά στο θεατή, σαν έτοιμες να επιθεωρηθούν για να αποκαλύψουν μια αλήθεια ή έναν οιωνό – με τον Τουμπουρή να επιτελεί ρόλο οιωνοσκόπου* – ή λωρίδες δέρματος χαραγμένες με σημάδια μέσα από τα οποία υπαινίσσεται μια γλώσσα που παραμένει δυσανάγνωστη. Το λεξικό του Τουμπουρή εκτίθεται δημόσια. Χρησιμοποιεί το παρελθόν για να σηματοδοτήσει το μέλλον, θυμίζει στον σύγχρονο θεατή χαμένες γνώσεις και ξεχασμένες δυνατότητες. Αναδύεται από ρίζες που – επανατοποθετημένες και επαναπροσδιορισμένες – φτάνουν βαθύτερα, και έτσι δίνουν μια γοητεία στο λεξιλόγιο μας ενώ φανερώνουν τις προοπτικές του.

Ο Τουμπουρής χρησιμοποιεί τον εκθεσιακό χώρο για να μοιραστεί και να ακούσει το κοινό, για να μάθει και να προχωρήσει μπροστά. Οι συναντήσεις αυτές προσφέρουν ένα στρώμα ‘γυαλάδας’ στη δουλειά του: όπως στην εφυαλωμένη κεραμική ως υλικότητα ή πιο υποκειμενικά, σαν ένα σχόλιο πάνω σε ένα χειρόγραφο κείμενο.

Τα ‘γυαλιστά’ κεραμικά χρονολογούνται στους πρώιμους πολιτισμούς, όπου ο πηλός ξεθάβεται, επεξεργάζεται και διατηρείται με θερμότητα και εφυάλωση. Στον γραπτό λόγο, βρίσκουμε ‘επιχρυσώματα’ σε χειρόγραφα κείμενα και βιβλία που παράχθηκαν πριν από την ανακάλυψη της τυπογραφικής πρέσας. Τα χειρόγραφα αυτής της εποχής συγγενεύουν με τα σημερινά έργα τέχνης, δηλαδή μοναδικά κομψοτεχνήματα που παρήγαν αναγνωρισμένοι καλλιγράφοι και εικονογράφοι ως αντικείμενα θαυμασμού. Ένας σοβαρός μελετητής θα πρόσθετε μια ‘γυαλάδα’ με λέξεις και εικόνες στα περιθώρια και μεταξύ των γραμμών ενός πρωτότυπου κειμένου, ως σχόλιο για να βοηθήσει στην ερμηνεία και κατανόηση του κειμένου. Σε περίπτωση αντιγραφής του χειρογράφου, πολύ πιθανή ήταν η αντιγραφή ή και η προσθήκη κάποιας ‘γυαλάδας’.

Ο Τουμπουρής επαναπροσδιορίζει τη διαδικασία μάθησης ως συσσώρευση, αναγνωρίζοντας ότι η πράξη της δημιουργίας εμπεριέχει την επίλυση πρακτικών προβλημάτων, όπως το πως να σφυρηλατείς το μέταλλο ή να ψήσεις τον πηλό, αλλά και πως διαμέσου των πράξεων αυτών επαναφέρουμε και άλλες γνώσεις, οι οποίες έχουν ξεχαστεί στο πέρασμα του χρόνου. Εμείς, το κοινό, προσκαλούμαστε να προσφέρουμε σχόλια και ‘γυαλάδες’ επειδή ο Τουμπουρής αναγνωρίζει ότι η μοναχικότητα της παραγωγής χρειάζεται την ενεργοποίηση άλλων φωνών, προς όφελος όχι μόνο του καλλιτέχνη αλλά όλων μας.

*Haruspex: Στην αρχαία Ρώμη, ένα άτομο εκπαιδευμένο να επιθεωρεί τα εντόσθια θυσιασμένων ζώων για σημάδια συνδεδεμένα με το μέλλον.

Lesley Young
Ανεξάρτητη επιμελήτρια και συντονίστρια προγράμματος του Edinburgh Sculpture Workshop